ดาบสองคม ... เมื่อสองมือนั้นไม่ไช่เป็นผู้สร้าง
สัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ มาถึงอีกแล้ว มหาวิทยาลัยทั่วประเทศก็มีการจัดงานนี้ มีกิจกรรมแข่งขันทางวิทยาศาสตร์ต่างๆมากมาย และก็พ่วงคณิตศาสตร์ คอมพิวเตอร์เพิ่มไปด้วย จุดเด่นของงานนอกจากนิทรรศการที่แต่ละภาควิชาจัดแสดงแล้ว ก็มีการประกวดโครงงานวิทยาศาสตร์ที่ส่งจากโรงเรียนต่างๆ โดยนักเรียนในระดับต่างๆตั้งแต่ประถมศึกษา จากการได้คลุกคลีกับกิจกรรมเหล่านี้มานานตั้งแต่ปี 2530 ในทุกรูปแบบทั้งเบื้องหน้าเบื้องหลัง ก็เห็นการเปลี่ยนแปลงของการจัดกิจกรรมนี้เรื่อยมา และยิ่งการที่ได้กลับมาครั้งหลังสุดนี้โดยมาอยู่ในสถาบันแห่งนี้ ได้เห็นการจัดประกวด แข่งขันกิจกรรมวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะที่สำคัญคือโครงงานวิทยาศาสตร์ ที่ถูกส่งจากโรงเรียนต่างๆเข้ามา ทำให้รู้สึกเป็นห่วงเยาวชนและอนาคตของชาติในการพัฒนาทางวิทยาศาสตร์อย่างมาก หากใครได้มารู้เห็นความจริงที่เป็นอยู่ และรับรู้ความไม่ถูกต้องที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เพราะไม่มีใครซื่อสัตย์จริงจังต่อเป้าหมายการประกวด ตอนนี้ส่วนใหญ่เป้าหมายหลักของครูบางคนอยู่ที่การแข่งขันเพื่อให้ได้รางวัลมา หากกรรมการเอาใจใส่ มีความรับผิดชอบจริงๆ และมีความเข้าใจงานวิจัยจริง ก็จะทำให้เกิดการพัฒนาในทางที่ดี ผิดพลาดน้อยลง และไม่ให้มีความไม่ถูกต้องเช่นนั้นเกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำอีก จนเข้าสู่ระดับประเทศได้ เรื่องนี้จึงเป็นเรื่องของหลายฝ่ายที่ต้องมีมโนสำนึกและทำหน้าที่ของตนด้วยความเอาใจใส่ ต้องคิดให้ได้ว่าการปลูกฝังสิ่งที่ผิดให้กับเด็กเป็นเรื่องไม่ควรปล่อยปะละเลย
แต่ที่สำคัญหลายสิบ หลายร้อยผลงานที่ไม่ผ่านไปใหน แต่นักเรียนได้เรียนรู้ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ผ่านการทำโครงงานแบบที่ไม่ถูกต้อง เกิดเจตคติทางวิทยาศาสตร์ที่ผิด ผิดตั้งแต่ครูที่สอนผิดอาจเพราะเข้าใจผิดและบางคนไม่ต้องสอนแต่สั่งให้ทำ ครูบางส่วนที่ต้องทำปริมาณงานก็จะเอาแต่ผลงานจะทำในรูปแบบใดก็ได้ขอให้มีผลออกมา จริงๆมีอีกมากมายที่ meepole พบเห็นและอยากเขียน แต่ก็ไม่รู้เหมือนกันว่าเขียนแล้วจะเกิดประโยชน์อันใด เพราะไม่มีผู้บริหาร หรือผู้เกี่ยวข้องคนใดจะรับผิดชอบเอาใจใส่ meepole ได้เคยคุย เคยพูด และสอนตอนอบรมการทำโครงงานให้ครูในอดีต ตอนนี้อยากให้มีใครเอาจริงเอาจังกับสิ่งที่เกิดขึ้น แต่สิ่งเหล่านี้ไม่ไช่ความผิดของเด็ก เพราะเขาเหล่านั้นเป็นเครื่องมือของผู้ได้ชื่อว่า "ครู" น่าเสียใจจริงๆ ที่ครูบางคนในยุคปัจจุบันสองมือนั้นไม่ไช่เป็นผู้สร้าง อยากให้มีสำนึกเกิดในใจของครูผู้สอนที่ให้เด็กทำและเรียนรู้ในสิ่งผิด หรือไม่เอาใจใส่ละเลย กลับใจละอายใจในสิ่งที่ทำ แม้ผลงานท่านจะโด่งดังระดับประเทศเพราะกรรมการที่ไม่เอาใจใส่ หรือเผลอดูแต่รูปแบบและรายงานที่ฉาบฉวย ได้รางวัลเป็นที่รู้จัก แต่เบื้องหลังการให้โอกาสเช่นนั้นกับครูบางคนเหล่านี้ถือเป็นดาบสองคมเพราะเขาก็ยังทำสิ่งที่ไม่ถูกต้องเหล่านั้นตลอดมาและที่ร้ายที่สุดคือ การสร้างเยาวชนรุ่นใหม่ๆให้เรียนรู้การกระทำที่ผิด ไม่รับผิดชอบ เห็นกลโกงเป็นสิ่งที่ได้รางวัลหากกรรมการจับไม่ติด
ตอนนี้วันวิทยาศาสตร์สำหรับ meepole จึงเป็นเรื่องเศร้าทุกครั้งเมื่อไปเดินดูผลงานโครงงานวิทยาศาสตร์ และสัมภาษณ์เด็ก พบว่าเด็กจะมีความพยายามตั้งใจที่จะตอบอธิบาย แต่เพราะเขาไม่เข้าใจในสิ่งที่เขาทำ และเข้าใจผิด ทำผิด และพยายามอธิบายด้วยจิตที่บริสุทธิ์ ทำให้เกิดความเอ็นดู ห่วงใยและมองหน้าเขาแล้วคิดว่าทำไมครูที่ปรึกษาของเขาไม่เห็นเพชรเม็ดงามเหล่านี้หรืออย่างไร ?? ทำไมละเลยปล่อยเขาให้มีความเข้าใจผิดเช่นนี้ได้ลงคอ กลุ่มไหนที่หมายมั่นปั้นมือว่าจะต้องได้รางวัลก็เอาใจใส่ อีกหลายสิบกลุ่มก็แล้วแต่จะทำกันมา ทำให้เป็นห่วงอนาคตการพัฒนาความคิดทางวิทยาศาสตร์ของเด็กไทย และเข้าใจแบบเงียบๆว่าไม่แปลกใจที่ทำไมประเทศเราจึงมีการพัฒนาทางวิทยาศาสตร์ล้าหลังประเทศเพื่อนบ้านอย่างมาก รูปแบบเป้าหมายของการจัดงานนี้ดี แต่วิธีการที่ปัจจุบันมีผลประโยชน์ต่างๆแอบแฝง ทำให้ความตั้งใจที่จะพัฒนากระบวนการคิดเหล่านั้นถูกบิดเบือน
หากไม่มีใครสนใจหรือตระหนักสิ่งนี้จริงจัง โดยคิดเห็นว่าเป็นเรื่องเล็ก ไม่เริ่มสำรวจตรวจสอบความจริงแล้วแก้ไขกัน ก็น่าเป็นห่วงอนาคตการพัฒนาของประเทศไทยจริงๆ เพราะสิ่งเหล่านี้ไม่ได้สะท้อนเรื่องเจตคติทางวิทยาศาสตร์เท่านั้น แต่เรากำลังทำให้ครูที่ต้องการหาทางออก และเด็กที่เป็นเยาวชนของชาติเรียนรู้ คิด ทำในสิ่งที่ผิดเป็นถูก โกงได้ ทุกรูปแบบ ส่งผลถึงความคิดที่บ่มเพาะจนนำมาใช้ในการดำเนินชีวิตที่ถูกผิด ดีชั่วไม่สำคัญ ขอให้ชนะเป็นพอ น่าเศร้าจัง
