Thursday 25 August 2011

ดาบสองคม: กิจกรรมวิทยาศาสตร์กับครู

กิจกรรมวิทยาศาสตร์กับครู (บางคน) ผู้ไล่ล่า


เมื่อวานสอนเสร็จมีเวลาแวะไปคุยกับอาจารย์น้องๆ ตอนหนึ่งก็คุยเรื่องวันวิทยาศาสตร์ว่าไปดู ไปศึกษาอะไรมาบ้าง ก็คุยกันเรื่องโครงงานวิทยาศาสตร์ต่อว่าเห็นความผิดพลาดที่เป็นเรื่องแปลกใจสำหรับอาจารย์รุ่นใหม่ที่เพิ่งเข้ามารับรู้ เช่น วัตถุประสงค์กับเนื้อหาเรื่องที่ทำไม่สอดคล้องกัน ตัวแปรผิด วิธีการศึกษาที่ใช้ผิด (อันนี้ค่อนข้างมาก) สิ่งเหล่านี้ถ้าไม่มาเห็นเองก็จะคิดว่าไม่น่าจะถือสาอะไร เพราะเด็กนักเรียนทำ แต่จริงๆแล้วมันไม่ไช่เช่นนั้นเพราะเด็กทุกกลุ่มจะมีอาจารย์ที่ปรึกษา 1-3 คน และที่เป็นห่วงคือทักษะกระบวนการทำ ที่ไม่ถูกต้อง ส่งผลอย่างมากต่อเจตคติทางวิทยาศาสตร์ที่ไม่ถูกต้องให้เด็ก เด็กยังคงต้องการการเอาใจใส่ ความรู้ และที่สำคัญยิ่งคือความคิดที่ถูกต้อง ทั้งๆที่กิจกรรมโครงงานวิทยาศาสตร์ เป็นสิ่งที่ดีมากในการจะพัฒนาความคิด ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ให้แก่เด็ก แต่หากสิ่งนี้ได้ถูกนำมาสอนอย่างผิดๆ ทำให้เด็กเรียนรู้สิ่งที่ไม่ถูกต้องตั้งแต่ระดับประถมแล้วกิจกรรมนี้เป็นดาบสองคมที่อันตรายจริงๆ

 meepole ไม่อยากเขียนบันทึกเรื่องนี้มากนักเพราะไม่รู้ว่าจะแก้ปัญหาเรื่องนี้ได้อย่างไร เพราะตราบใดที่ยังเป็นนโยบายที่ให้ทุกโรงเรียนเรียนวิชาโครงงาน มีการทำโครงงาน อาจารย์พร้อมหรือไม่ไม่คำนึงถึง แต่อาจารย์ก็ต้องการปริมาณงาน ผลงาน สำหรับการประเมิน จากหลายๆด้าน ก็ต้องทำและหลายๆคนก็ไม่ได้คิดคำนึงถึงผลเสียที่ได้ปลูกฝังสิ่งที่ไม่ถูกต้องให้เด็ก ไม่แน่ใจว่าปีนี้จะมีทีมตัวแทนให้มาพูดเสนองานอย่างเดียวโดยไม่ได้เป็นผู้ทำอีกหรือไม่ เพราะเมื่อสามปีที่แล้ว meepole เป็นกรรมการตัดสินโครงงานวิทย์ฯ สอบสัมภาษณ์เด็กจนเด็กสารภาพว่าไม่ได้เป็นกลุ่มที่ทำงานนี้ แต่กลุ่มที่ทำตัวจริงไปเสนองานเดียวกันที่อีกสถาบันหนึ่ง ??  ก็เพิ่งเข้าใจว่าตอนนี้เป้าหลักของการทำโครงงานเน้นกันที่การได้รางวัล การไล่ล่ารางวัลของครู

มีคนเคยบอกให้ฟังเช่นกันว่า การได้รับรางวัลของครูจากผลงาน กิจกรรมต่างๆในวันวิทยาศาสตร์ มีผลต่อประเมินผลงานครูและโรงเรียน โดยเฉพาะอย่างยิ่งโครงงานวิทยาศาสตร์ มีรางวัลจูงใจสูงกว่ากิจกรรมอื่นๆและสามารถส่งออกถึงระดับนานาชาติได้ และก็เคยมีการทำสำเร็จมาแล้ว แม้ว่างานบางชิ้นที่ได้รางวัลจะลอกแบบมา สั่งทำ หรือฯ แต่มีกรรมการไม่กี่คนที่จะเอาใจใส่ หรือระมัดระวังเรื่องเหล่านี้ เพราะอาจไม่คิด หรือคิดไม่ถึงก็ได้ว่าจะมีครูที่สามารถทำเช่นนี้ สอนสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ทำสิ่งที่ไม่ควร ให้เด็กผู้ได้ชื่อว่าเป็น "ลูกศิษย์" ได้ และครูบางคนสามารถล่ารางวัลได้ทุกปีโดยไม่มีใครสงสัยเพราะลักษณะคนไทยมักคิดเสมอว่าคนเคยได้รางวัลมาแล้วก็ต้องเก่งต้องดีเสมอ และนี่ก็ทำให้คนทำผิดลอยนวลในสังคมครูต่อไป ที่น่าเป็นห่วงก็คือเยาวชนของชาติ meepole ได้แต่เศร้าใจจริงๆกับการกระทำของ "ครู" บางประเภทที่เป็นผู้ล่า (รางวัล) ในปัจจุบัน